Wojna secesyjna w Stanach Zjednoczonych - Front Zachodni

Dla wojsk Konfederatów sytuacja na froncie zachodnim prezentowała się zgoła odmienienie niż na wschodnim. W przeciwieństwie do tamtego frontu, na zachodzie siły Południa już na początku zostały wyparte z Missouri, w wyniku porażki w bitwie pod Pea Ridge.

W lutym 1862 wojska Unii, z generałem Ulyssesem Grantem na czele przeszły do szerokiej ofensywy, po przejęciu fortów: Henry i Donelson, siły Północy zdołały zdobyć stolice stanu Tennessee, Nashville. Ważnym punktem w zdobyciu przewagi na froncie zachodnim było opanowanie rzeki Missisipi, która stanowiła naturalną granicę między rolniczymi stanami południowymi a stanami wchodzącymi w skład Unii. Udało się tego dokonać wojskom północnym po zdobyciu Nowego Orleanu i Memphis. Przy zdobyciu miast wydatnie przysłużyła się marynarka wojenna. Ostatnim bastionem konfederatów na rzecze było miasto Vickburg. Jedną z najkrwawszych starć była bitwa pod Perryville, wygrana przez unionistów. 

Duże znaczenie w kampanii na zachodzie miała postać generała Ulyssesa Granta, który obronną ręką wychodził z wielu bitem. Vickburg został zdobyty w marcu 1863 r., zmusiło to siły konfederatów do odwrotu i otwarcie armii północnej do Atlanty, stolicy Konfederatów.

Wojna secesyjna w Stanach Zjednoczonych - Front Wschodni

W początkowej fazie wojny siły Południa stawiały zaciekły opór. Pierwsza bitwa stoczona pomiędzy wrogimi stronami miała miejsce nad Bull Run. Bitwę zdecydowanie wygrała Konfederacja, a siły Unii zmuszone były wycofać się do Waszyngtonu. 

Wiosną 1862 r. siły Północy podjęły działania ofensywne, wkraczając do stanu Wirginia. W tym czasie miała miejsce zacięta bitwa pod Seven Pines, w której pyrrusowe zwycięstwo odnieśli konfederaci.  Kolejną ważną serią potyczek na froncie wschodnim były bitwy siedmiodniowe, w których generał Robert Lee pokonał generała Georga McClellana, zmuszając go do odwrotu.W skutek odnoszonych sukcesów, konfederaci z generałem Lee na czele przeszli do ofensywy, 5 września przekroczyli rzekę Potomak, docierając do stanu Maryland. Siły Północy zmuszone się bronić, połączyły swoje dwie główne armie wschodnie. Do starcia doszło 17 września 1862 r.w niezwykle krwawej bitwie pod Antietam. W ciągu trwającej jedne dzień bitwy śmierć poniosło 23 tysiące ludzi. Nie udało się jednak wyłonić jednoznacznego zwycięzcy, lecz powstrzymano ofensywę południowców. Bitwa ta uważana jest za kluczowy moment wojny secesyjne, po której siły Konfederacji tracić zaczęły przewagę. Do kolejnych potyczek doszło pod Fredericksburgiem, gdzie straty północy liczone są na 10 tysięcy żołnierzy i pod Chancekkirscville.  Unia uzyskała całkowitą przewagę nad Południem po wygranej w największej bitwie w całej wojnie secesyjnej, w której pokonana armia generała Lee zmuszona została do ucieczki i już nie zagroziła Północy ofensywą po raz drugi.

Wojna domowa w Hiszpanii - faza druga

W Hiszpanii zaciekłe walki trwały aż do marca 1939 roku. Szala zwycięstwa raz po raz przesuwała się na jedną bądź drugą stronę. Najczęściej ofensywy przeprowadzała strona frankistowska, a strona republikańska po odparciu ataku odpowiadała kontruderzeniem.

Od bitwy o Madryt, która miała miejsce między październikiem 1936 a marcem 1937 wojna przybrała postać wojny pozycyjnej. Po bitwach pod Guadalajarą (marzec 1937) i Brunete (lipiec 1937) front w okolicach Madrytu ustabilizował się i pozostał niezmieniony do końca wojny domowej. Po pewnym czasie przewagę zaczęła zdobywać strona nacjonalistyczny, m.in. poprzez opanowanie ważnych ośrodków przemysłowych w Bilbao i Asturii, w których znajdowały się kopalnie, huty i zakłady metalowe zaopatrujące armię republikańską. Dzięki temu zagraniu rząd republikański został uzależniony od dostaw zaopatrzenia z zagranicy.
Po zdobyciu przez nacjonalistów Asturii i Kraju Basków z uprzemysłowionym Bilbao, wojska frankistowskie poczęły zdobywać coraz większe tereny kraju. W hiszpańskiej wojnie domowej kluczowym okazało się zdobywanie miast oraz ważnych węzłów komunikacyjnych. Sytuacje strony republikańskiej znacznie utrudniły wewnętrzne tarci i pierwsze rozłamowe tendencje. Walczące o władze partie mordowały wzajemnie swoich sympatyków, dochodziło do czystek, na początku skrytych, później w zasadzie jawnych.

Wojna domowa w Hiszpanii - Początkowa faza

Zamach wojskowy, który rozpoczął działania zbrojne nie przyniósł zamierzonych efektów. Nacjonalistom udało się opanować jedynie w północno - zachodnią część kraju oraz Maroko. 

Wojna domowa wywołała polityczny odzew innych europejskich państw. Swą pomoc militarną zaoferowały Niemcy, wysyłając do Hiszpanii okryty później złą sławą Legion Condor. Nacjonalistów wspierali także Włosi, powiększając ich oddziały o Aviazione Legionaria oraz Corpo Truppe Volontarie. Utworzona Rada Obrony Narodowej wyznaczyła generała Franco na głównodowodzącego siłami rebeliantów.

W wyniku początkowej fazy walk, kraj podzielił się na dwie części, jednej kontrolowanej przez nacjonalistów, drugiej przez republikanów, o podobnej powierzchni i liczbie ludności. Kolejne sukcesy militarne strony nacjonalistycznej, zmusiły rząd republikański do utworzenia Armii Ludowej i szukania pomocy za granicą. Uzyskał ją od ZSRR, który wysyłał broń i doradców oraz od Meksyku, a następnie od Brazylii (25 tys karabinów za kwotę 2.5 mln dolarów) i Francji. Brazylia zapewniała dodatkowo azyl, prześladowanym przez nacjonalistów Hiszpanom. W owym czasie do Brazylii wyjechało około 50 tys. ludzi.

Po obu stronach zwaśnionych stron dochodziło do prześladowań politycznych - republikanie polowali, a następnie rozstrzeliwali księży i zakonnice, natomiast nacjonaliści urzędników, nauczycieli o lewicowych przekonaniach. Nagonka nabrała rozmachu choroby psychicznej. Hiszpania tonęła we własnej krwi.

Jedną ze słynniejszych potyczek na początku bitwy miała miejsce podczas oblężenia Toledo w dniach 18 lipca - 28 września, było to tzw. "obrona Alkazaru", potężnej wojskowej twierdzy.

Wojna domowa w Jugosławii - Geneza

Jugosławia powstała po zakończeniu II wojny światowej. Władze przejęli w niej komuniści z marszałkiem Josipem Tito na czele, a samo państwo było tworem wielonarodowościowym i podzielonym. W jej skład wchodziła obecna Słowenia, Chorwacja, Macedonia, Serbia, Czarnogóra oraz Bośnia i Hercegowina. Przyczyną wybuchu wojny domowej, która zaowocowała rozpadem Jugosławii była śmierć Tito w roku 1980. Po tym wydarzeniu na Jugosławię spadł cień kryzysu narodowościowego, ekonomicznego i politycznego. Antagonizmy pogłębiały się z roku na rok, na sile przybrały regionalne ruchy nacjonalistyczne, a spięciom na tle etnicznym nie miały końca. W roku 1991 r. Chorwacja, Słowenia, a następnie Macedonia ogłosiły swoją suwerenność polityczną jako niepodległe państwa. W kwietniu roku następnego identycznego posunięcia dokonała Bośnia i Hercegowina. Gwałtowny sprzeciw Serbii doprowadził do starć armii jugosłowiańskiej, której trzon stanowili właśnie Serbowie z oddziałami słoweńskimi i chorwackimi. W walce zginęło 20 tysięcy ludzi. Trwająca w latach 1991 - 1993 wojna ta była niezwykle krwawa gdyż obywatele rozpadającej się właśnie Jugosławii byli bardzo zróżnicowani zarówno pod względem etniczny jak i wyznaniowym. Dodatkowo nie zamieszkiwali różnych obszarów, a byli bardzo wymieszaniu. Akty ludobójstwa były powszechnie stosowane. Dochodziło do czystek etnicznych, rozstrzeliwania jeńców i ludności cywilnej. 

Wojna domowa w Hiszpanii - geneza

Hiszpańska wojna domowa trwająca od 1936 do 1939 roku, była bratobójczą walką pomiędzy siłami nacjonalistycznymi a republikańskimi. Obie strony konfliktu były finansowo i militarnie wspierane przez zagraniczne siły. W przypadku nacjonalistów pomoc pochodziła ze strony faszystowskich Włoch i nazistowskich Niemiec. Z kolei  siły rządowe otrzymywały wsparcie od ZSRR, Brazylii, Francji, a nawet Meksyku.

Hiszpania niegdyś kolonialna potęga z biegiem lat traciła na znaczeniu. Z licznych posiadanych kolonii w skutek buntów i wojen z innymi państwami, udało się Hiszpanom zachować jedynie niewielkie ziemie w Afryce. Zacofanie oraz kryzys gospodarczy doprowadziły do abdykacji króla Alfonsa XII w roku 1931. W tym czasie utworzono II Republikę Hiszpańską. Wprowadzone zostały liczne zmiany takie jak powszechne prawo wyborcze, rozdział kościoła od władz państwowych, reformę rolną, prawo do rozwodów czy ośmiogodzinny dzień pracy. Zrodziło to protesty konserwatywnego kościoła katolickiego i prawicowych elit. Sytuacja zaogniła się w lutym 1936, kiedy wybory wygrał Front Ludowy, stanowiący koalicje partii socjalistycznych i komunistycznych. Nagminnie stosowany przez obie strony terror polityczny, w wyniku którego zginęło 330 osób, skłonił konserwatywnych oficerów do zorganizowania zamachu stanu.

Wojna rozpoczęła się17 lipca 1936 r., od wojskowego przewrotu generała Franco, który przerzucając swoje oddziały z Afryki do Hiszpanii, połączył siły z generałem Mola 100 kilometrów od Madrytu celem opanowania stolicy. Siły rządowe odparły atak lecz wewnętrzny konflikt trwał jeszcze przez 3 lata.

Geneza wojny domowej w Rosji

Bezpośrednią przyczyną wybuchu walk wewnętrznym w tym ogromnym państwie był wybuch rewolucji październikowej w 1917 r. W jej wyniku do władzy doszli bolszewicy i zaczęli wdrażać ustrój monopartyjny. Rewolucji październikowej należy poświęcić trochę uwagi i właśnie ona jest tematem dzisiejszego postu.

Porażki armi rosyjskiej na frontach I wojny światowej, pogłębiający się kryzys gospodarczy, ogromna, powszechna bieda, zniechęcenie społeczeństwa i spadek autorytetu władzy cara - wszystkie te czynniki były pożywką, którą karmiła się mająca wkrótce wybuchnąć rewolucja. Tego samego roku, w lutym miała miejsce inny przewrót, który doprowadził do odsunięcia od rządów monarchy na rzecz dwuwładzy.

Chaos związany z I wojną światową, osłabienie administracji terenowej i policji sprzyjały tworzeniu się rad delegatów robotniczych, które przejmowały władzę w miastach oraz rad delegatów żołnierskich, odpowiedzialnych za prowadzenie agitacji na froncie. Do kraju z wygnania powrócili socjalistyczni przywódcy Włodzimierz Lenin i Lew Trocki co przyczyniło się do ożywienia bolszewickich dążeń do przejęcia władzy. Bolszewicy byli wspierani przez niemiecki wywiad, który w upadku władzy carskiej w Rosji widział zwycięstwo na froncie wschodnim. Kształtować zaczeła się Gwardia Czerwona - zbrojne ramię bolszewików.

Wybuch rewolucji wisał już w powietrzu. Zagrożeni desydenci podjeli decyzję o zamknięciu bolszewickich gazet, odniosło to odwrotny skutek przyśpieszając zamach stanu. Rewolucja wybuchła 7 listopada, kiedy to oddziały Gwardii Czerwonej wspierane przez marynarzy rozpoczeły przejmowanie strategicznych punktów w stolicy Rosji, Petersburgu. Pod koniec dnia całe miasto, za wyjątkiem Pałacu Zimowego było pod kontrolą bolszewików, z Leninem na czele. O tego dnia w całym kraju już oficjalnie władzę przejeły komitety rewolucyjne oraz rady delegatów robotniczych, chłopskich i żołnierskich. Rosyjska armia przestała istnieć. Z takim obrotem spraw nie zgadzało się wiele środowisk, dlatego walka o władzę dopiero się zaczeła. A jej skutkiem miała być trwająca trzy lata wojna domowa w Rosji.